Mroczne widmo
|
|
 |
Być może w archiwach są braki.
Ten artykuł wymaga poszerzenia. Prosimy, rozbuduj go, korzystając z zaleceń edycyjnych i uwag zawartych w dyskusji. |
| Gwiezdne wojny - Część I: Mroczne widmo |
| Tytuł oryginalny: | Star Wars - Episode I: The Phantom Menace |
| Reżyseria: | George Lucas |
| Produkcja: | Rick McCallum |
| Scenariusz: | George Lucas |
| Wystąpili: | Liam Neeson Ewan McGregor Natalie Portman Jake Lloyd Ian McDiarmid |
| Data premiery w USA: | 19 maja 1999 |
| Data premiery w Polsce: | 17 września 1999 |
| Dystrybucja w USA: | 20th Century Fox |
| Czas trwania: | 133 min. (wersja kinowa) 136 min. (wersja DVD) 136 min. (wersja BluRay) |
| Budżet: | $115,000,000 |
| Czas w chronologii: | 32 BBY |
| Następny: | Atak klonów |
Gwiezdne wojny - Część I: Mroczne widmo to pierwszy według chronologii świata Gwiezdnych wojen film kinowy (a nakręcony jako czwarty), który zadebiutował w 1999 roku. Opowiada o losach 9-letniego Anakina Skywalkera oraz mistrza Jedi Qui-Gon Jinna i jego padawana Obi-Wana Kenobiego. Z filmu dowiadujemy się o nadciągających nowych zagrożeniach dla Republiki Galaktycznej ze strony ukrywających się od tysiąca lat Sithów.
Napisy początkowe
| Wersja polska
|
Wersja angielska
|
Streszczenie filmu
Akcja filmu rozgrywa się na 32 lata przed Nową nadzieją, pierwszym filmem z cyklu Gwiezdne wojny, w roku 32 BBY.
W Senacie Republiki Galaktycznej powstał spór o opodatkowanie gwiezdnych szlaków handlowych. Federacja Handlowa postanowiła zablokować małą planetę Naboo, aby ukrócić polityczny konflikt i wygrać sprawę siłą. Kanclerz Republiki, Finis Valorum, postanawia w tajemnicy wysłać do negocjacji z Federacją dwóch rycerzy Jedi - mistrza Qui-Gon Jinna i jego ucznia Obi-Wana Kenobiego.
Rycerze Jedi dotarli na orbitę Naboo i wylądowali na statku dowodzenia droidami. Negocjacje jednak nigdy się nie odbyły, gdyż tajemniczy Darth Sidious, Mroczny Lord Sithów, z którym Federacja zawarła przymierze, nakazał wicekrólowi Federacji Handlowej - Nute'owi Gunray'owi - zlikwidować dwójkę Jedi. Gunray więc najpierw wpuścił do pomieszczenia, gdzie przebywali Jedi trujący gaz dioxis, a następnie wysłał do nich oddział droidów, mistrz i uczeń jednak przeżyli i bez problemu odparli droidy. Udało im się opuścić statek i wylądować na powierzchni Naboo. Tam, uciekając przed inwazyjnymi wojskami Federacji, natrafili na Jar Jara Binksa, Gunganina, który zaprowadził ich do podwodnego miasta jego ziomków, Otoh Gunga. Nie zdołali tam przekonać Rugora Nassa, przywódcy Gungan, aby zjednoczył się z mieszkańcami Naboo i pomógł im odeprzeć inwazję, toteż podążyli podarowanym przez niego statkiem podwodnym do Theed, stolicy planety. Zabrali ze sobą Jar Jara, aby pomógł im znaleźć drogę przez jądro planety. W jej trakcie spotkali wiele podmorskich potworów.
Tymczasem w Theed i innych miastach Naboo wylądowały siły inwazyjne Federacji Handlowej, a królowa Amidala dostała się do niewoli, aby mogła podpisać z Gunray'em pakt legalizujący inwazję. Nigdy tego nie uczyniła, gdyż została w porę uwolniona przez Qui-Gona i Obi-Wana. Rycerzom Jedi udało się wydostać królową wraz z jej służkami z planety na królewskim statku - Nubianie J-327. Zostali jednak ostrzelani na orbicie, w skutek czego musieli lądować awaryjnie na pustynnej planecie Tatooine.
Tam, w kosmoporcie Mos Espa, spotkali małego chłopca, 9-letniego niewolnika o imieniu Anakin Skywalker. Qui-Gon wyczuwał w nim niebywałą wrażliwość na Moc, większą niż u jakiegokolwiek innego rycerza Jedi we wszechświecie. Ponadto dowiedział się od jego matki Shmi Skywalker, że nie miał ojca, domyślił się więc, że chłopiec prawdopodobnie został poczęty przez samą Moc. Taka teoria zgadzałaby się z przepowiednią o Jedi, który przyniesie równowagę Mocy.
Przekonany że Anakin mógłby zostać wspaniałym rycerzem Jedi, Qui-Gon postanowił go uwolnić. Młody Skywalker pomógł im zdobyć części do uszkodzonego statku, wygrywając wyścig Boonta Eve Classic, a dzięki sprytnym sztuczkom Qui-Gona został uwolniony od swego pana Watto, jednak musiał zostawić na planecie matkę. Przy odlocie z planety Qui-Gon został nagle zaatakowany przez tajemniczego napastnika o podwójnym, czerwonym ostrzu miecza świetlnego. Był nim Darth Maul, uczeń Dartha Sidiousa, przed którym mistrzowi Jedi udało się szczęśliwie uciec.
Qui-Gon Jinn, Obi-Wan Kenobi, Anakin Skywalker i królowa Amidala podążyli więc do stolicy galaktyki, Coruscant. Amidala poprosiła Senat Galaktyczny o pomoc dla jej obleganej planety, nie uzyskawszy jednak żadnej konkretnej odpowiedzi, pod wpływem senatora Palpatine'a zgłosiła wotum nieufności wobec Wielkiego Kanclerza Finisa Valoruma. Palpatine, jej doradca i reprezentant Naboo w Senacie, kandydował na kolejnego kanclerza.
Tymczasem w świątyni Jedi Anakin został przedstawiony Radzie, złożonej z największych mistrzów Zakonu. Rada zdecydowała jednak, iż nie będzie szkolony, gdyż jest za stary na trening i mają co do niego wiele wątpliwości, tak samo jak do jego mglistej przyszłości. Qui-Gon powiedział że to jeszcze nie koniec i ogłosił, że przyjmuje Anakina na swojego padawana, a jego dotychczasowy uczeń, Obi-Wan Kenobi, może przystąpić do prób Jedi. Rada nie przyjęła tego do wiadomości, odkładając sprawę na później i nakazując rycerzom zająć się sprawą Sitha i królowej.
Amidala postanowiła wrócić na Naboo i odbić swoją planetę z rąk wroga. Gdy już się tam znaleźli, wraz z rycerzami Jedi udała się go Gungan, prosząc ich o wspólne pojednanie w walce z Federacją, na co Boss Nass - po chwili namysłu - ochoczo przystał.
Plan odbicia planety zakładał, że gungańskiej armii uda się - na rozległych równinach niedaleko stolicy Theed - wyciągnąć większość armii droidów Federacji z miasta, a grupa dywersyjna, złożona z Jedi, samej Amidali i małego oddziału szturmowego, dostanie się do głównego pałacu Theed i pojmie wicekróla Gunraya, dzięki czemu mogliby zakończyć konflikt. W tym czasie piloci mieliby porwać myśliwce N-1 i rozpocząć bitwę na orbicie, w której musieliby zniszczyć stację dowodzenia droidami, by pomóc Gunganom. Qui-Gon zabrał na misję również małego Anakina.
Tak więc wielka armia gungańska stoczyła bitwę z wojskami Federacji, a grupa szturmowa dostała się do pałacu. Po drodze natknęli się jednak na Dartha Maula. Jedi postanowili się nim zająć i stoczyli z nim długą walkę na miecze świetlne. Młody Skywalker w ogniu walki wskoczył do myśliwca N-1, a automatyczny pilot poprowadził go ku sercu bitwy kosmicznej. Anakinowi udało się zniszczyć stację kontroli droidami Federacji, dzięki czemu wszystkie droidy na polu bitwy z Gunganami uległy dezaktywacji. Tymczasem Jedi dalej toczyli pojedynek z Maulem, w którym Qui-Gon w końcu poległ. Obi-Wan zakończył sprawę, przecinając Sitha w pół , jednak nie zabijając go. Królowa Amidala, która w rzeczywistości praktycznie cały czas była przebrana za służkę (a rolę królowej odgrywała jej sobowtórka Sabé), dotarła wraz z kapitanem Panaką i małym oddziałem szturmowym do wicekróla i pojmała go.
Członkowie Rady Jedi przybyli na Naboo, aby uczestniczyć w pogrzebie Qui-Gona. Wszyscy mistrzowie dowiadują się o nowym zagrożeniu - Sithach, którzy jak sądzili, dawno wyginęli. Senator Palpatine przybył z wieścią, iż został wybrany na nowego Wielkiego Kanclerza Republiki. Amidala zostaje wybrana senatorem na jego miejsce. Obi-Wan Kenobi uzyskuje status rycerza Jedi. Wszystko kończy się uroczystą paradą w sercu Theed, z okazji zwycięstwa i pojednania z rdzennym ludem planety - Gunganami.
Dystrybucja
Dystrybucja domowa
Historia wydań
- 2000 - Oryginalna wersja filmu na VHS.
- 2001 - Przedłużona wersja filmu na DVD, zawierająca kilka dodatkowych scen.
- 2008 - Reedycja wydania z 2001 w zestawie z Atakiem klonów i Zemstą Sithów. Zestaw składał się z sześciu płyt DVD - trzech z filmami i trzech z dodatkami.
- 2011 - Edycja Blu-ray Mrocznego widma zawierała ogromną ilość zmian w większości kosmetycznych. Do najpoważniejszych należą zastąpienie kukiełkowego Yody animacją komputerową, czy rozszerzona wersja wyścigu śmigaczy. Zestaw składał się z dziewięciu płyt, sześciu z filmami, dwóch z dodatkami specjalnymi i jednej z filmami dokumentalnymi.
- 2012 - Konwersja filmu do technologii 3D, bazująca na wersji Blu-ray.
- 2015 - Reedycja filmu z 2011 w kolekcjonerskim opakowaniu.
Wydanie DVD (2001)
Dwupłytowe wydanie Mrocznego widma na DVD zagościło na rynku w 2001 roku.
Pierwsza płyta zawierała:
- Oryginalną wersję filmu z możliwością wyboru poszczególnych scen.
- Wywiady z George'em Lucasem, Rickiem McCallumem, Benem Burttem, Robem Colemanem, Johnem Knollem, Dennisem Murenem oraz Scottem Squiresem.
Druga płyta zawierała:
- Sceny usunięte z oryginalnej wersji filmu wybrane specjalnie do tego wydania DVD; dodatkowo rozszerzona sekwencja wyścigu śmigaczy.
- Complete podrace grid sequence - Komentatorzy przedstawiają uczestników wyścigu, wyprowadzenie flag, Shmi i Qui-Gon udzielają ostatnich rad Anakinowi. (6:40)
- Extened podrace lap 2 - Przedłużona wersja drugiego okrążenia wyścigu; Sebulba podpala jeden ze śmigaczy, droidy porządkowe sprzątają zniszczone statki. Jeden z uczestników wyścigu blokuje drogę Skywalkerowi. Sebulba niszczy kolejny śmigacz. Jeden z silników śmigacza, którym leci Anakin zostaje oderwany. Jeźdźcy Tusken ostrzeliwują Jawów, którzy kradną części statków. Sebulba próbuje podpalić statek Anakina. (3:41)
- The waterfall sequence - Qui-Gon, Obi-Wan i Jar Jar wypływają na powierzchnię. Silniki statku zostają uszkodzone, a sam statek znoszony jest przez prąd. (1:43)
- The air taxi sequence- Jedi rozmawiają z kanclerzem Valorumem, informują go że sprawa jest o wiele bardziej skomplikowana niż się wydaje. Królowa, Anakin i Jar Jar odlatują taksówką. Sceny pokazują zabudowę miasta. (1:02)
- Dawn before the race - Poranek przed wyścigiem. C-3PO z pomocą R2-D2 czyści śmigacz Anakina. Padmé budzi się i wychodzi na zewnątrz, budzi młodego Skywalkera, który zasnął przy swoim statku. (1:04)
- Anakin's scuffle with Greedo - Greedo zarzuca, że Anakin oszukiwał podczas wyścigu. Wywiązuje się bójka, którą przerywa Qui-Gon. Jedi poucza chłopca, że wszyscy wiedzą jaka jest prawda, ale każdy może mieć własne zdanie. (0:51)
- Farewell to Jira - Anakin żegna się z Jirą, Qui-Gon niszczy jedną z sond wysłanych przez Dartha Maula. (00:58)
- Zupełnie nowy, godzinny dokument ukazujący wytwórnie Lucasfilm Ltd. i Industrial Light & Magic.
- Scenopisy do animacji scen podwodnych i wyścigów śmigaczy.
- 5 sekwencji pogłębiających wiedzę o powstawaniu scenariusza Mrocznego widma, projektowaniu kostiumów, o efektach specjalnych i scenach walki.
- Kronika realizacji filmu.
- Wideoklip Johna Williamsa - Duel of the Fates.
- Nigdy wcześniej nie prezentowana galeria fotosów z produkcji.
- Plakaty kinowe i drukowane materiały reklamowe z kampanii z różnych krajów.
- Zwiastuny kinowe i 7 reklam telewizyjnych.
- Starfighter - tworzenie gry, dokument z LucasArts.
- DVD-ROM link do ekskluzywnej zawartości Star Wars.
Galeria
Wydania
-
Okładka wydania DVD z 2001 roku.
-
Okładka wydania kolekcjonerskiego na Blu-ray z 2015 roku.
.jpg)
Nagrody
- 2000: John Williams (I) (nominacja) Grammy najlepsza muzyka
- 2000: Ewan McGregor (nominacja) Saturn najlepszy aktor drugoplanowy
- 2000: (nominacja) Złota Malina najgorszy film
- 2000: (nominacja) Oscar najlepsze efekty specjalne
- 2000: Saturn najlepsze efekty specjalne
- 2000: Liam Neeson (nominacja) Saturn najlepszy aktor
- 2000: George Lucas (nominacja) Saturn najlepszy reżyser
- 2000: Pernilla August (nominacja) Saturn najlepsza aktorka drugoplanowa
- 2000: (nominacja) BAFTA najlepsze efekty specjalne
- 2000: Sofia Coppola (nominacja) Złota Malina najgorsza aktorka drugoplanowa
- 2000: Natalie Portman (nominacja) Saturn najbardziej obiecująca aktorka
- 2000: George Lucas (nominacja) Złota Malina najgorszy scenariusz
- 2000: George Lucas (nominacja) Złota Malina najgorszy reżyser
- 2000: Ahmed Best Złota Malina najgorszy aktor drugoplanowy
- 2000: Jake Lloyd (nominacja) Złota Malina najgorszy aktor drugoplanowy
- 2000: (nominacja) Oscar najlepszy dźwięk Akademia Filmowa
- 2000: Trisha Biggar Saturn najlepsze kostiumy
- 2000: (nominacja) Saturn najlepszy film sci-fi
- 2000: Ben Burtt (nominacja) BAFTA najlepszy dźwięk
- 2000: Ray Park (I) (nominacja) MTV Movie Award najlepszy czarny charakter
- 2000: Ben Burtt (nominacja) Oscar najlepszy montaż dźwięku
- 1999: Złoty Ekran (Niemcy)
Zawartość
| Postacie | Stworzenia | Modele droidów | Wydarzenia | Miejsca |
| Organizacje i tytuły | Rasy rozumne | Pojazdy i statki | Broń i technologia | Różne |
Postacie
Postacie główne
Postacie poboczne
Stworzenia
Modele droidów
Wydarzenia
Miejsca
Organizacje i tytuły
Rasy rozumne
Pojazdy i statki
Broń i technologia
Różne
Obsada
Wersja polska
Studio dubbingowe: Sun Studio A/S Dania
Reżyseria: Jacek Rozenek
Tłumaczenie: Elżbieta Gałązka-Salamon
Adaptacja: Jacek Rozenek
W wersji polskiej udział wzięli:
- Omar Sangare – Obi-Wan Kenobi
- Aleksandra Rojewska – Królowa Padmé Amidala
- Krzysztof Kołbasiuk – Qui-Gon Jinn
- Jonasz Tołopiło – Anakin Skywalker
- Mariusz Czajka – Yoda
- Ryszard Nawrocki – Senator Sheev Palpatine
- Janusz Bukowski – Darth Sidious
- Jacek Kopczyński – Darth Maul
- Jacek Rozenek – Mace Windu
- Maria Gładkowska – Shmi Skywalker
- Andrzej Gawroński – Sio Bibble
- Andrzej Butruk – Kapitan Quarsh Panaka
- Ryszard Olesiński – Jar Jar Binks
- Grzegorz Wons – C-3PO
- Lech Wierzbowski – Kanclerz Finis Valorum
- Włodzimierz Bednarski – Rugor Nass
- Jarosław Boberek – Watto
- Jolanta Wilk – Sabé
- Jerzy Dominik – Nute Gunray
- oraz Wojciech Machnicki, Maksymilian Korwin, Aleksandra Malska, Brygida Turowska-Szymczak, Janusz Nowicki, Jacek Bursztynowicz, Zofia Saretok, Tomasz Bednarek, Piotr Adamczyk, Arkadiusz Jakubik, Zbigniew Suszyński, Marcin Jakimiec i Sara Müldner
Ekipa filmowa
| Scenariusz i reżyseria | George Lucas |
| Producent | Rick McCallum |
| Producent wykonawczy | George Lucas |
| Zdjęcia | David Tattersall B.S.C. |
| Scenografia | Gavin Bocquet |
| Montaż | Paul Martin Smith B.S.C. Ben Burtt |
| Dźwięk | Ben Burtt |
| Kostiumy | Trisha Biggar |
| Casting | Robin Gurland |
| Muzyka | John Williams |
Tłumaczenie tytułu
W tytule angielskim słowo Phantom jest użyte jako przymiotnik i właściwy tytuł brzmiałby Widmowe zagrożenie. Według jednej z wypowiedzi Lucasa, określenie to odnosi się do postaci Dartha Sidiousa, jednak może być również rozumiane w powiązaniu z wprowadzaną tu postacią Anakina Skywalkera, o którym widzowie wcześniej powstałych filmów wiedzą, że w dalszych częściach stanie się współprzyczyną upadku Republiki.
Takie tłumaczenie tytułu komponuje się również z tytułem części IV - Nowa nadzieja, podobnie, jak odpowiadają sobie tytuły pozostałych części.
Niewykorzystane sceny i materiały dodatkowe
- Trash Talking Droid - Statek Federcji; Qui-Gon Jinn i Obi-Wan Kenobi lądują na statku Federacji Handlowej. Wychodzą z niego i przechodzą obok dwóch rozmawiających ze sobą droidów.
- The Battle is Over - Sala królewska w pałacu na Naboo; Padmé Amidala, aresztuje Nute'a Gunraya. Nagle poprzez pobliski interkom otrzymuje powiadomienie, że stacja dowodzenia droidami została zniszczona.
- Anakin's Return - Piloci walczący nad Naboo lądują w hangarze. Rozmawiają o osobie która zniszczyła statek Federacji Handlowej. W pomieszczeniu ląduje Anakin. Piloci podchodzą do niego.
- Battle on the Boarding Ramp - Tatooine; Rozszerzona sekwencja walki Dartha Maula z Qui-Gonem. Sith wskakuje na rampę statku uciekinierów. Po krótkiej walce zostaje zepchnięty przez Jinna.
- Extended Pod Race Wager - Tatooine; Rozszerzona wersja negocjacji Qui-Gona z Watto przed wyścigiem, dotycząca zakładu.
- Bail Organa of Alderaan - Budynek Senatu Galaktycznego; Senator Bail Organa popiera wniosek o udzielenie wotum nieufności wobec kanclerza Valorum.
Ciekawostki
- Syn Marka Hamilla grał w filmie kibica, podczas wyścigów na Tatooine.
- Komunikator Qui-Gon Jinna to w rzeczywistości przerobiona maszynka do golenia Gillete Sensor Excel dla Kobiet.
- Gdy Qui-Gon Jinn, Padmé i R2-D2 wchodzą do domu Anakina, Qui-Gon przedstawia się jego matce. W tym samym momencie Padmé porusza ustami jakby podpowiadała mu co ma powiedzieć.
- Dźwięki potworów morskich to komputerowo przetworzony (znacznie obniżony) płacz trzyletniej córki szefa ekipy od efektów dźwiękowych.
