Mandalora

Z Biblioteki Ossus, polskiej encyklopedii ''Gwiezdnych wojen''.
Ten artykuł dotyczy Mandalory, planety w Zewnętrznych Rubieżach. Artykuły o podobnej nazwie to: Mandalor.
Mandalora
Astrografia
Region: Zewnętrzne Rubieże[1]
Sektor: Mandalory
Układ: Mandalory[1]
Pozycja w układzie: 5
Gwiazda: 1: Mandalora[1]
Księżyce: 2[1] (w tym Concordia i Zanbar)
Współrzędne: O-7
Długość dnia: 19 standardowych godzin[1]
Długość roku: 366 standardowych dni[1]
Geografia
Typ: Skalisty
Średnica: 9200 km[1]
Dominujący krajobraz: Dżungle, morza, pustynie[1]
Społeczeństwo i inne
Języki: Mando'a i Basic[1]
Rząd: Przywódca klanów[1]
Ludność: 4 miliony[1]
Struktura demograficzna:
Główne miasta:
Import: Surowce[1]
Eksport: Statki kosmiczne i najemnicy[1]
Przynależność:




Mandalora była znajdującą się na Zewnętrznych Rubieżach planetą, centrum tak samo nazywającego się układu i sektora. Planeta związana była z kulturą wojowników znanych jako Mandalorianie.

Charakterystyka

Geografia

Planeta była rzadko zasiedlona, znaleźć można było na niej szereg miast. Stolicą planety było miasto Keldabe, przez jakiś czas dzierżąc to miano równolegle z Sundari, miastem uznawanym za stolice przez legitymizowany przez Republikę Galaktyczną rząd Nowych Mandalorian. Oprócz tego w czasach około imperialnych istniały tam też takie miasta jak Norg Bral, Enceri czy Bralsin.

Posiadała ona co najmniej dwa kontynenty, na tym położonym na północy gdzie znajdowało się Keldabe wyróżniano takie obszaru jak Olankur i Tokursh. Na tym samym kontynencie płynęła też jedna ze znanych rzek, Kelita.

Największym bogactwem naturalnym planety był Beskar, unikalny na skalę galaktyczną minerał wydobywany jedynie właśnie na Mandalorze oraz na jednym z jej księżyców, Concordii. Dzięki odpowiedniej obróbce, z materiału można było tworzyć różnego rodzaju przedmioty o ogromnej wytrzymałości przy rozsądnej wadze, najczęściej wykorzystywano go więc co produkcji pancerzy, zwłaszcza mandaloriańskich zbroi. Tajemnica obróbki Beskaru była jednak ścisłe strzeżona i dostępna jedynie całkowicie zaufanym mandaloriańskim kowalom, bez współpracy Mandalorian nie można więc było wykorzystać czystej, nieprzetworzonej rudy.

Planeta w zależności od rejonu miała rozmaite klimaty, od tropikalnych po te pod kołem podbiegunowym. Po przeprowadzonej w 730 BBY operacji wycięcia Mandalorian spore połacia planety na stulecia stały się toksycznymi pustyniami białego piachu, podobnie po ataku Yuuzhan Vongów w 29 ABY krajobraz w wielu miejscach został zmieniony, lasy spalone a ogromne tereny pokryte kraterami.

Planeta była miejscem kontrastów, pełnym niespotykanych w reszcie galaktyce zestawień gdzie obok siebie znaleźć można było rozwiązania prymitywne i niezmieniane od tysiącleci oraz super nowoczesne technologie. Większość mieszkańców planety zajmowała się dwoma głównymi sposobami spędzania czasu, to jest pracą na farmach rozrzuconych po planecie, bądź w ramach firm produkcyjnych na niej się znajdujących. Z tychże firm największą, i mającą kluczowe znaczenie dla całej gospodarki Mandalory była MandalMotors zajmująca się produkcją rozmaitych pojazdów, od małych śmigów po okręty wojenne. Inne warte uwagi firmy, często współpracujące z MandalMotors to Mandal Hypernautics i MandalTech.

Fauna i flora

Największymi zwierzętami żyjącymi na Mandalorze były mitozaury, zostały one jednak wybite przez Taungów wkrótce po ich osiedleniu się na planecie. Jednym z ważniejszych zwierząt żyjących na planecie były także strille, w czasach drugiej galaktycznej wojny domowej niemal już jednak niespotykane. Znanymi zwierzętami żyjącymi na planecie dziki wciąż w czasach wojen klonów były vhe'viin i shatual. Innym znanym zwierzęciem żyjącym na Mandalorze był także wrzastrząb.

Planetę porastały lasy składające się z charakterystycznych dla planety długowiecznych drzew Veshok oraz Galek. W gałęziach tych pierwszych Mandalorianie budowali całe osady, jednak wraz z atakiem Yuuzhan Vongów lasy drzew Veshok wraz z osadami spłonęły. Na planecie znaleźć można było także bursztynowe paprocie, zioła behot z których wykonywano Shig, w tropikalnych rejonach występowały owoce varos, używane do przygotowywania Tihaaru.

Historia

Zasiedlenie i pierwsze tysiąclecia

Taungowie walczący na Mandalorze z Mitozaurem.

Mandalora zasiedlona została przez Taungów dowodzonych przez lidera zwanego Mandalorem około roku 7000 BBY, jej nowi mieszkańcy przybyli nań z Roon. W początkowym okresie swego pobytu na niej wybili oni rasę zwierząt żyjących na planecie, mitozaurów, zaczęli też samych siebie nazywać mianem Mandalorian, na cześć swojego wodza, który stał się tym samym Mandalorem Pierwszym, miano Mandalora miało zaś nosić wielu kolejnych liderów Mandalorian. Przez kolejne tysiąclecia Mandalorianie prowadzili także swe konkwisty, podbijając sąsiednie planety i systemy oraz napadając na wiele innych, w tym okresie powstało też pełniące funkcję stolicy Keldabe.

Wielka wojna Sithów oraz wojny mandaloriańskie

W latach poprzedzających wielką wojnę Sithów wielu Taungów ruszyło na kolejną wielką wyprawę, jednak gdy w wyniku porażki w walce z Uliciem Qel-Dromą Mandalor Nieposkromiony zobowiązał się do posłuszeństwa mu, część jego wojowników wypowiedziała mu posłuszeństwo i powróciła na Mandalorę. Gdy niedługo później Mandalor Ostateczny wywołał wojny mandaloriańskie, cześć mieszkańców planety także go nie wsparła, nie uznając go za prawowitego władcę, tym był ich zdaniem bowiem nieznany z imienia Mandalor żyjący na planecie. Po przegranej wojnie siły Mandalorian poszły w rozsypkę, część z nich udała się z powrotem na Mandalorę.

Aga Awaud, reformator.

Reformacja Aga Awauda

W czasie nowych wojen Sithów Mandalora ucierpiała podobnie jak pozostała większość galaktyki i była w niezbyt ciekawej sytuacji. To się jednak zmieniło wraz z powrotem w 1058 BBY na planetę Aga Awauda. Wezwał on rozrzuconych po galaktyce Mandalorian do powrotu do sektora Mandalory, co też Ci w części uczynili. Wpierw pod wodzą Awauda, który został Mandalorem znanym jako Mandalor Zjednoczyciel a później kolejnych w ciągu trzystu lat Mandalora przemieniła się w centrum silnego sektora, który nie tylko nie wymagał ochrony przed postronnymi zagrożeniami ale sam zaczynał stanowić zagrożenie dla swych sąsiadów, wymuszając między innymi haracze w formie zapłaty za ochronę.

Wycięcie Mandalorian

Republika nie chcąc dalej tolerować tak silnego i niezależnego od niej sektora w końcu zdecydowała się przywołać go do porządku, przeprowadzając operacje wojskową znaną jako Wycięcie Mandalorian. W wyniku bombardowania wielu kluczowych planet sektora, w tym samej Mandalory zniszczyli oni większość sił Mandalorian, zdewastowali też powierzchnie planet do tego stopnia, że niektóre rejony Mandalory jeszcze kilkaset lat później były pozbawionymi roślinności pustyniami białego piasku. Z grupy Mandalorian którzy już wcześniej mówili o możliwości dołączenia do Republiki powstał marionetkowy rząd, niedługo później zaś przeobraził się on w oficjalnie rządzącą planetą frakcję Nowych Mandalorian. Choć wielu mieszkańców zaakceptowało nowy porządek, od samego początku istniały także grupy chcące powrotu do starych zwyczajów. Większość czasu współegzystowały one, pacyfistyczni Nowi Mandalorianie za swą stolice wybrali miasto Sundari, zaś wierni tradycjom wojownicy pozostali wierni Keldabe jako stolicy, żyli też rozrzuceni po całej planecie. Będąca oficjalnie członkiem republiki planeta, prawdopodobnie w związku z frakcją Nowych Mandalorian była także czasem określana mianem Nowej Mandalory.

Wielka wojna klanów

Niektórzy z Mandalorian wiernych starej drodze zadowalali się życiem najemników i pracą w tym charakterze, inni jednak uważali, że należy za wszelką cenę wyeliminować rządzących oficjalnie Nowych Mandalorian. Do tej drugiej grupy należał Tor Vizsla, który to wraz z podobnymi sobie sympatykami założył wpierw Straż Śmierci, później zaś, po wyeliminowaniu konkurencyjnej grupy zwącej się Prawdziwymi Mandalorianami Straż doprowadziła do walk na Mandalorze, znanych jako Wielkie wojny klanów. Z walk tych, mających miejsce gdzieś pomiędzy 44 a 42 BBY to jednak Straż wyszła jako strona przegrana, natomiast rządząca frakcja Nowych Mandalorian stała się silniejsza niż kiedykolwiek.

Wojny klonów

Sundari.

Siły Straży nie miały jednak zamiaru się poddać i dalej planowały wyeliminowanie Nowych Mandalorian, działając w ukryciu. Nawiązali oni także sojusz z ruchem Separatystów. W wyniku śledztwa jakie prowadził przybyły na Mandalorę Obi-Wan Kenobi dowodzący Strażą Pre Vizsla został zmuszony do ujawnienia swej prawdziwej przynależności, nie udało mu się jednak doprowadzić do ataku sił Republiki na planetę, dzięki staraniom Satine Kryze. Wkrótce też drogi Pre i hrabiego Dooku się rozeszły, Mandalorianin musiał więc szukać innego wsparcia. Znalazł je po dwóch latach po pierwszej próbie, i z pomocą kolektywu Cienia zdołał pozbawić władzy frakcję Nowych Mandalorian, zamieszany w całą sprawę był także jeden z klonów Jango Fetta, Spar. Po tym jak władzę nad Sundari przejął odcinający się od pacyfistycznej przeszłości Almec, wpierw jako marionetka Darth Maula a później jako samodzielny władca, nastąpił kres rządów Pacyfistów na planecie.

W międzyczasie, w czasie wojen klonów na planecie w swym Kyrimorut przebywał także Kal Skirata wraz ze swoim klanem, zajmując się tam swoimi sprawami, bez większego znaczenia dla całości planety.

Czasy panowania Imperium

Miasto kości.

Zaraz po powstaniu Imperium Fenn Shysa został nowym Mandalorem, Imperium założyło także w pobliżu Keldabe, w Mieście kości swój garnizon. Imperialna placówka nie powodowała radości u Mandalorian, zdawali sobie jednak sprawę, że w otwartej walce z nowym galaktycznym rządem nie mają żadnych szans, muszą więc zgodzić się na współpracę. Na planecie silne były też wpływy Czarnego Słońca.

Pierwotnie chcąc handlować z Mandalorą, Imperium w końcu postawiło na bardziej siłowe rozwiązania, zniewalając mieszkańców planety, grabiąc ją z dostępnych zasobów Beskaru oraz tworząc z niej centrum handlu niewolników, zarządzane przez Supremę z garnizonu w mieście kości. W 3 ABY kierowany przez Fenna Shysę ruch oporu zniszczył jednak garnizon, wyzwalając planetę z pod okupacji Imperium. Niedługo później miała też miejsce bitwa o planetę w której to Mandalorianie starli się z Nagajami.

Wojna z Yuuzhan Vonami

Podczas wojny z pozagalaktycznym najeźdźcą Mandalorianie wykorzystując fakt, że ten się do nich zwrócił w początkowej fazie konfliktu o pomoc markowali współpracę z nim, wykorzystując udawany sojusz do zdobycie możliwie największej ilości informacji o Vongach. Ci w końcu przejrzeli ich działania i w ramach zemsty w 29 ABY przeprowadzili pełnoskalowy atak na Mandalorę, nastawiony na zniszczenie tego świata a nie zdobycie go. Mandalorianie jednakże mogąc pokazać na co ich stać, ponosząc ogromne straty jako jedyna siła w galaktyce dali radę samodzielnie odeprzeć atak najeźdźców. Zginęła przy tym jedna trzecia populacji, zniszczone zostały także starodawne drzewa Voshyr i osady znajdujące się w ich konarach, wiele rejonów planety zostało zdewastowanych i zatrutych.

Druga galaktyczna Wojna Domowa

Vheh'yaim.

Planeta która nie otrzymała żadnego wsparcia ze strony galaktycznego sojuszu, ale też o żadne nie prosząca, powoli się odbudowywała. W czasie drugiej galaktycznej wojny domowej dominującym ruchem politycznym stał się ruch Kadikla, wspierany przez Mandalora Bobę Fetta, zakładający idee podobne do ponad tysiąc lat wcześniejszych działań Aga Awauda, to jest powrót rozrzuconych po galaktyce Mandalorian na planetę i pomoc w jej odbudowie. Bardzo istotnym elementem odbudowy planety było odkrycie nowych złóż Beskaru, w jednym z kraterów jakie powstały po ataku Vongów. Starając się zachować neutralność w trwającym konflikcie Mandalora przez jego większość nie była obiektem działań zbrojnych, jednak w wyniku stoczonej w ramach paktu z Verpinami bitwy o Roche Darth Caedus wydał rozkaz zaatakowania planety. Przebieg i straty podczas kolejnej bitwy o Mandalorę pozostają niesprecyzowane, jedynym pewnikiem jest zrzucenie przez siły sojuszu w atmosferę planety nanowirusa z powodu którego ani Boba Fett ani jego wnuczka, Mirta Gev nie byli w stanie powrócić na planetę.

Wojna sithańsko-imperialna

W czasie wojny między Imperium Fela a Sojuszem Mandalorianie pod dowództwem Chernana Ordo walczyli po stronie Sojuszu. W wyniku zdrady jednakże nowym Mandalorem został Yaga Auchs, który to działając z polecenia nieokreślonego mistrza zrobił to co ten mu rozkazał, to znaczy zakazał Mandalorianom angażowania się w konflikt, przez co Ci w większości pozostali na Mandalorze.

Przypisy

Źródła